Diyetler

19 Mayıs 2023

Koenzim Q10 Nedir?

Her hücrede bulunan, enerji için koenzim olarak görev yapan vitamin benzeri bileşiktir. Yağda çözünen bir bileşik olup kimyasal formülü 2,3-dimetoksi-5-metil-6-dekaprenil-1,4 benzokinon’dur. Vücutta enerji üretimi için gereklidir. Buna ek olarak güçlü bir antioksidan özelliğine sahiptir. Yapılan birçok çalışmada, sağlık üzerine etkileri araştırılmıştır. Özellikle nörodejeneratif ve kardiyovasküler hastalıkların tedavisinde yardımcı olabileceği görülmüştür. Bu yüzden son dönemlerde oldukça popüler hale gelmiştir.

Koenzim Q10 Ne İşe Yarar?

Koenzim Q10 elektron taşıyıcısıdır. Enzimlerin çalışması için gereklidir. Vücutta enerji üretim süreçlerinde yer almaktadır. Oksijen kaynaklı radikaller ile etkileşerek biyomoleküllerin zarara uğramasını önlemektedir. Bundan dolayı vücutta güçlü bir antioksidan olarak görev alır. Ayrıca diğer antioksidanların yenilenmesinde görev almaktadır. Buna ek olarak hücre sinyalinde, hücre büyümesinde gen ekspresyonunda görev almaktadır.

Koenzim Q10 Faydaları Nelerdir?

Dünyadaki başlıca ölüm nedenlerinden biri kardiyovasküler hastalıklardır. Oksidatif stres ise bu hastalıkların gelişiminde önemli bir oyuncu olarak kabul edilir. Antioksidanların kardiyovasküler hastalık riskini azaltabileceği görülmüştür. Q10 güçlü bir antioksidandır. Yapılan çalışmalarda kalp hastalığı olan 4 bireyden üçü düşük Q10 seviyelerine sahip olduğu görülmüştür.

Hipertansiyon gelişimi için olası mekanizmalardan biri, oksidatif stres kaynağıdır. Daha sonra bu durum kan basıncının artmasına neden olur. Q10, doğrudan bir etki yoluyla kan basıncının düşmesine neden olur. Çalışmalarda Q10 ‘un sodyum retansiyonunda anjiyotensin etkisini ayarladığı ve aldosteron seviyesini azalttığı düşünülmektedir

Koenzim Q10 Hangi Besinlerde Bulunur?

Dana eti, tavuk eti, alabalık, brokoli, soya fasulyesi gibi hayvansal ve bitkisel kaynaklarda farklı oranlarda bulunmaktadır. Araştırmalara göre en yüksek oranlarda Q10 kaynakları, kırmızı et ve balık kaynaklarında olduğu bulunmuştur. Soya fasulyesi, uskumru, sakatatlar, antep fıstığı, badem, buğday rüşeymi gibi besin kaynaklarında bulunmaktadır.

Koenzim Q10 Eksikliği Nedir?

Vücuttaki koenzim Q10 ihtiyacı iki şekilde karşılanmaktadır. Birincisi endojen olarak adlandırılan vücutta sentezlenme şeklidir. İkincisi ise diyetle birlikte dışarıdan alınan kaynaktır. İnsan vücudunda Q10 yaşa ve bazı hastalıklara bağlı olarak eksikliği doğmaktadır.

Gıdalardan alınan miktarın yaklaşık olarak günlük 10 mg olduğu tahmin edilmektedir. Fakat diyetle alınan miktarı, serum düzeylerini artırmak için yeterli değildir. Kandaki olması gereken seviye 1 mikrogram/mililitre civarındadır. Serum seviyesindeki artış günde 100 Q10 ile mümkündür. Bundan dolayı bu seviyeyi 2’ye çıkarmak için günde 100 mg alınması gerekmektedir.

Koenzim Q10 Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

Vücutta Koenzim Q10 eksikliği birçok sağlık sorununu da beraberinde getirmektedir. Bağışıklık sisteminin zayıflaması, yorgunluk, halsizlik ile sonuçlanabilir. B6 vitamin eksikliği, yaşlanmaya bağlı olarak kaslarda yaşanan güçsüzlükler de eksikliğinin belirtileri arasındadır.

Kimler Koenzim Q10 Kullanmalıdır?

İnsan vücudu, endojen olarak Q10 sentezlenmektedir. Yapılan çalışmalar sağlıklı bireylerin yeteri kadar koenzim Q10 ürettiğini göstermektedir. Bu yüzden ek takviyeye gerek duyulmamaktadır. Fakat yaşa bağlı olarak Q10 azalmaktadır. Ayrıca diyabet, kalp yetmezliği, kanser hastalarında, operasyon geçirenlerde Q10 seviyesi düşmektedir. Bu yüzden çeşitli hasta profillerinde ek takviye kullanılabilmektedir.

Koenzim Q10 Ne Zaman İçilmeli?

Q10 yağda çözünen vitamin benzeri bileşiktir. Oral veya paranteral olarak uygulanabilir. Kan seviyeleri oral uygulamadan 5-10 saat sonra ortaya çıkmaktadır. Özellikle, ağızdan alınan koenzim Q10’un fonksiyonu genellikle zayıftır. Fakat hazırlama şekline bağlı olarak değişir. Q10 takviyeleri, yumuşak jel kapsüllerde tabletler, toz dolu kapsüller ve yağ süspansiyonları olarak mevcuttur.

Belirlenmiş bir minimum veya maksimum etkili doz olmamasına rağmen, terapötik kan düzeyine ulaşmak için gereken ortalama doz, günde iki kez yemekle birlikte alınan 200 mg’dır.

Koenzim Q10 Ne Kadar Süre Kullanılmalıdır?

Belirlenmiş bir minimum veya maksimum etkili doz yoktur. Hekimler tarafından hastalara günde 90 ila 2000 mg arasında değişen çeşitli dozlarda ve sürelerde Q10 takviyesi verilebilmektedir. Hastalardaki Q10 takviyesi mitokondriyal fonksiyonu da geliştirmektedir. Dışarıdan alınan eksojen Q10 ‘un ise faydalı etkileri, yüksek dozlar ve uzun süreli uygulama gerektirmektedir.

Kimler Koenzim Q10 Kullanmamalıdır?

Hamile ve çocuklarda kullanılmaması önerilmektedir. Hastalığı olan bireylerde hekimlerin önerdiği dozlar kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu yüzden hekime danışarak kullanılması gerekmektedir. Kan sulandırıcı ilaç kullananlarda ise ilaç etkinliğini azaltabilme ihtimaline ilişkin kullanımı önerilmemektedir.

Koenzim Q10 Vücutta Depolanır Mı?

Vücutta enerji üretimi için gerekli olan koenzim Q10, mitokondride depolanmaktadır.

Koenzim Q10 Kilo Aldırır Mı?

Günlük diyette koenzim Q10 seviyelerini yükseltmek için yüksek miktarda, kontrolsüz tüketilen besin kaynaklarına yer vermek kilo alımına neden olabilir. Takviye olarak alındığında, kilo alımına neden olacağına dair bir yeterli veri yoktur.

Koenzim Q10 Cilde Faydaları Nelerdir?

Cilt, çevre ile doğrudan temas halindedir. Bu nedenle dış stres faktörlerine sürekli olarak maruz kalmaktadır. Ortaya çıkan hasarlarla mücadele etmek için yüksek miktarda enerjiye ihtiyacı vardır. Aynı zamanda bu şekilde cilt onarımı da gerçekleşir. Ancak artan yaşla birlikte enerji üretimi ve mitokondriyal aktivite azalır. Dolayısıyla hücre ve doku fonksiyonları bozulur. Bunun sonucunda gözle görülür yapısal değişiklikler meydana gelir. Örneğin kırışıklıkların oluşması, elastikiyet kaybı gibi cilt yaşlanmasının iyi bilinen belirtilerine neden olur.

Yapılan çalışmalarda ise bu vitaminin antioksidan etkileri ve hücresel enerji seviyelerinin korunmasını destekleyebileceğini göstermektedir. Bu etkiler sadece Q10 eksikliği yaşayan yaşlı nüfus için değildir. Aynı zamanda ciltte zamanla kaybolan Q10 seviyesini yenilemek için de faydalıdır.